درس دوم
دستور زبان (١)
حروف الفبای فارسی
درست نویسی دستوری ، از پایه های نویسندگی است. نویسنده خوب باید با قواعد دستور زبان مادری خویش به خوبی آشنا باشد وآنها را محترم بشمارد. تنها در این هنگام ، می توان ادّعای پاسداری از زبان ومرزهای آن را صادقانه شمرد. از آن جا که هدف این مجموعه ، آشناسازی مخاطب با بنیان های نویسندگی است ، در این مبحث نیز مختصرنویسی را اصل می شماریم وجویندگان دانش بیش تر را به کتاب های کامل دستور زبان رهنمون می گردیم. این چکیده ، مجموعه بنیان های دستوری را شامل است ومی تواند برای مرور یک دوره دستور زبان فارسی به کار آید.
پیش از بیان قواعد فشرده دستوری ، ذکر مقدّمه ای در باب حروف زبان فارسی بجا است.
١. فارسی امروز از سی وسه حرف ترکیب می یابد که به ترتیب چنینند :
ا ء ب پ ت ث ج چ ح خ د ذ ر ز ژ س ش ص ض ط ظ ع غ ف ق ک گ ل م ن وه ی
٢. از این تعداد ، هفت حرف مخصوص زبان عربی اند ، یعنی اگر در واژه ای باشند ، آن واژه عربی است که به فارسی وارد شده است :
ث ح ص ض ط ظ ع
گفتنی است کلماتی همچون صد وشصت وغلطيدن در اصل ، سد وشست وغلتيدن هستند ، زيرا فارسى اند.
٣. حرف ق ميان عربى وتركى مغولى مشترك است. يعنى كلمه اى كه داراى آن است يا از عربى به
__________________
١ ـ منابع اصلی تا پایان درس ششم) علی اصغر فقیهی : دستور زبان فارسی؛ حسن احمد گیوی و… : دستور زبان فارسی؛ طلعت بصاری : دستور زبان فارسی.